تره کوهی یا ماس بلبله، یک گیاه پرخاصیت است که در استان‌های گیلان، ایلام و غیره و همچنین کشور ارمنستان و جمهوری آذربایجان در فصل بهار به‌صورت خودرو می‌روید و غذاهای مختلفی با آن طبخ می‌شود.

خورش تره کوهی، یکی از غذاهای خوشمزه ایلامی و استان‌های غربی کشور است که شباهت زیادی از لحاظ ترکیب و رنگ به قورمه سبزی دارد.  گوشت گوسفندی، لپه (لوبیا قرمز یا لوبیا سفید)، روغن حیوانی، تره‌ کوهی، رب‌ گوجه‌فرنگی، پیاز، نمک، فلفل، زردچوبه و ادویه‌ مخصوص بومی از مواد اولیه این خورش محلی لذیذ هستند که با برنج سرو می‌شود.

مواد لازم برای ۶ نفر

۴۰۰ گرم گوشت گوسفندی یا گوشت گوساله 

۵۰۰ گرم تره ساطوری شده 

نصف پیمانه لوبیا سفید یا لوبیا قرمز

یک عدد پیاز متوسط پوست کنده و خرد شده 

گرد لیمو به مقدار لازم

نمک، زردچوبه و فلفل قرمز به مقدار لازم

روغن به مقدار لازم

زعفران دم‌کرده به مقدار لازم (اختیاری)

۳ عدد سیب‌زمینی پوست کنده، خلالی خرد شده و سرخ شده (برای تزئین)

۲ عدد گوجه‌فرنگی خرد شده و سرخ شده

طرز تهیه خورش تره کوهی

لوبیا را از شب قبل خیس کنید و چند بار آب آن را عوض کنید تا نفخ لوبیا گرفته شود و زودتر بپزد. در یک قابلمه مقداری روغن بریزید و آن را روی حرارت متوسط گاز قرار دهید تا داغ شود. سپس پیاز خرد شده را در آن بریزید و تفت دهید تا سبک و شیشه‌ای شود. در ادامه گوشت خرد شده را به پیاز اضافه کنید و مواد را همراه با هم برای پنج دقیقه سرخ کنید تا رنگ گوشت عوض شود و پیازها به رنگ طلایی دربیایند.  

آب لوبیا را خالی کنید و آن را به‌همراه زردچوبه در قابلمه بریزید و مواد را برای دو دقیقه دیگر تفت دهید. سپس حدود نیم لیتر آب در قابلمه بریزید و شعله گاز را زیاد کنید تا آب به جوش آید. شعله گاز را کم کنید و درب قابلمه را ببندید تا گوشت و لوبیا بپزند. در همین حین، در یک تابه کمی روغن بریزید و تره ساطوری شده (و در صورت تمایل جعفری ساطوری شده) را برای ۱۰ دقیقه روی حررات ملایم گاز تفت دهید. تره سرخ شده را پس از پخت گوشت در قابلمه خورش بریزید و نمک غذا را اندازه کنید. اجازه دهید تا خورش جا بیفتد. در ۱۵ دقیقه آخر به خورش، گرد لیمو و زعفران دم‌کرده بزنید. خورش تره کوهی را با سیب‌زمینی و گوجه‌فرنگی سرخ کرده تزئین کرده و همراه با برنج سرو کنید.

نکات مهم برای تهیه خورش تره کوهی

شما می‌توانید به‌جای گرد لیمو از لیمو عمانی،  آبغوره یا آبلیمو استفاده کنید.

شما می‌توانید به دلخواه از رب گوجه‌فرنگی نیز در تهیه این خورش استفاده کنید.

در طرز تهیه خورش تره کوهی گیاهی، گوشت حذف می‌شود. برای تهیه نسخه گیاهی این خورش، باید حدود یک کیلوگرم تره کوهی خرد شده را با ۲۰۰ گرم برگ سیر خرد شده برای چند دقیقه در روغن محلی تفت دهید. سپس حدود دو قاشق غذاخوری برنج و یک لیوان سرشیر یا دو لیوان آب را به آن‌ها بیفزایید. اجازه دهید تا برنج و سبزی بپزند. سپس ۱۰۰ گرم مغز گردو، ادویه، نمک و روغن محلی را به آن‌ها اضافه کنید و هم بزنید. صبر کنید تا خورش جا بیفتد. در نهایت نیز، چهار عدد تخم‌مرغ را در خورش بشکنید و صبر کنید تا تخم‌مرغ‌ها بپزند.