تهران- ایرنا- کشورهای غربی که از ایجاد بحران اوکراین و تشدید آن بیشتر به عنوان فرصتی برای صدور تسلیحات و جنگ‌افزارهای خود به ارزش ده‌ها میلیارد دلار می‌نگرند، وارد یک بازی خطرناک شده‌‎اند که برایند آن فرسایشی شدن جنگ، بسته شدن درهای دیپلماسی و ظهور داعش اروپایی در این کشور است.

جنگ اوکراین وارد چهارمین هفته خود شده و در این مدت بیش از سه میلیون نفر به کشورهای همجوار پناه برده‌اند. در این بحبوحه که مردم کشته و سرمایه‌های انسانی و زیرساخت‌های این کشور نابود می‌شوند، کمپانی‌ها و پیمانکاران صنایع تسلیحاتی غربی جشن گرفته‌اند؛ موضوعی که البته تازگی ندارد.

غرب پیشتر با دامن زدن به جنگ افغانستان، عراق، سوریه، لیبی و غیره منطقه خاورمیانه را آشوب‌زده کرد تا کشورهای مختلف منطقه به هراس افتاده و برای پیروزی در نبردهای احتمالی یا حفظ امنیت خود ناچار به خرید تسلیحات غربی روی آورند. در حالی که این نتیجه عکس داده و خاورمیانه به انباری از باروت تبدیل شده که هر لحظه می‌تواند منفجر شود.

غرب پیشتر با دامن زدن به جنگ افغانستان، عراق، سوریه، لیبی و غیره منطقه خاورمیانه را آشوب‌زده کرد تا کشورهای مختلف منطقه به هراس افتاده و برای پیروزی در نبردهای احتمالی یا حفظ امنیت خود ناچار به خرید تسلیحات غربی روی آورندبرخلاف جنگ افغانستان و عراق که آمریکا مستقیما به آن بحران‌ها دامن زد، در ماجرای اوکراین شاهد تحریک «ولودیمیر زلنسکی» رئیس‌جمهوری این کشور از سوی اروپا و آمریکا مبنی بر الحاق به اتحادیه و ناتو بودیم که چند روز پیش «جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا نیز به این وعده‌های تحریک‌کننده اعتراف کرد. گسترش ناتو به شرق نیز از دیگر دلایل وقوع این بحران بود؛ بحرانی که بهانه‌ای برای توافقات میلیاردی و سرازیر شدن سلاح‌های غربی به این کشور شده‌ است.

کشورهای عمده ارسال‌کننده جنگ‌افزار به اوکراین

– آمریکا در صدر صدور تسلیحات با بودجه ۱۳.۶ میلیارد دلاری

آمریکا با اختصاص میلیاردها دلار به این جنگ، در ردیف نخست ارسال تسلیحات به اوکراین قرار دارد. «جو بایدن» رئیس‌جمهوری این کشور روز سه‌شنبه ۲۴ اسفندماه لایحه ۱۳.۶میلیارد دلاری برای کمک نظامی و بشردوستانه به اوکراین را امضا کرد.

نزدیک به نیمی از این کمک ۱۳.۶ میلیارد دلاری به ارائه تجهیزات نظامی به اوکراین و همچنین تامین هزینه‌های وزارت دفاع آمریکا (پنتاگون) برای اعزام نیرو و تجهیزات به کشورهای اروپای شرقی اختصاص یافته‌‎ است. بخش دیگر این بودجه به کمک‌های بشردوستانه و اقتصادی به اوکراین، تقویت توانایی‌های دفاعی متحدان منطقه‌ای آمریکا و حفاظت از منابع انرژی و نیازهای امنیت سایبری آن‌ها تخصیص داده‌ شد.

یک مقام ارشد دولت آمریکا در این مورد گفته‌ است که کمک‌های جدید واشنگتن به اوکراین از سوی بایدن شامل کمک‌های نظامی فوری از جمله سیستم‌های ضد زرهی، ضد هوایی و سلاح‌های سبک است.

بایدن در این باره تصریح کرد: روز شنبه، دولت من ۲۰۰ میلیون دلار دیگر برای حمایت از تامین بی‌وقفه تسلیحات و نیازهای دفاعی اوکراین اختصاص داد. بار دیگر، من از ریاست جمهوری خود برای تخصیص ۸۰۰ میلیون دلار دیگر برای سیستم‌های دفاعی اضافی برای ادامه کمک به اوکراین استفاده می‌کنم. کمک‌های امنیتی جدید ایالات متحده تنها در این هفته به یک میلیارد دلار می‌رسد.

-تصویب۴۵۰ میلیون یورو کمک تسلیحاتی به اوکراین در اتحادیه اروپا

آمریکا با اختصاص ۱۳.۶ میلیارد دلار به این جنگ، در ردیف نخست ارسال تسلیحات به اوکراین قرار دارد«جوزپ بورل» مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا پس از نشست اضطراری و مجازی وزرای خارجه این اتحادیه در شامگاه یکشنبه ۲۷ فوریه اعلام کرد که ۴۵۰ میلیون یورو برای ارسال تسلیحات به اوکراین به تصویب کشورهای عضو رسیده‌ است.

بورل گفت در پی توافق با گروه هفت کشور صنعتی، روند تحریم بانک مرکزی روسیه نیز به جریان افتاده‌ است. او همچنین از حمایت وزرای خارجه اتحادیه اروپا از تحریم روسیه خبر داد.

– ارسال هزاران سلاح ضدتانک به اوکریان از سوی سوئد و دانمارک

«ماگدالنا اندرسون» نخست‌وزیر سوئد در استکهلم اعلام کرد به دلیل تهاجم روسیه به اوکراین، سیاست بنیادین کشور خود مبنی بر عدم ارسال سلاح به مناطق بحرانی را تغییر می‌دهد.

وی ادامه داد که دولت سوئد از جمله ۵ هزار سلاح ضدتانک، ۵ هزار کلاه‌خود و ۵ هزار جلیقه ضدگلوله به اوکراین ارسال خواهد کرد. او افزود که این رویکرد از سال ۱۹۳۹ بدین سو یک استثناء و اقدامی بی‌نظیر در سوئد است.

همچنین «مِته فردریکسن» نخست‌وزیر دانمارک نیز در برابر خبرنگاران گفت که کشورش ۲ هزار ۷۰۰ سلاح ضدتانک به اوکراین می‌فرستد.

– کمک ۱۰۰ میلیون دلاری انگلیس

«بوریس جانسون» نخست وزیر انگلیس چندی پیش اعلام کرد که کشورش در پی اقدامات تهدیدکننده روسیه علیه اوکراین، بسته جدیدی از کمک‌های نظامی را برای کی‌یف ارسال می‌کند.

جانسون به تشریح این بسته پرداخت و گفت که «این کمک‌های نظامی شامل سلاح‌های دفاعی مرگبار و غیر آن خواهد بود. اتحاد با همپیمانان بسیار حائز اهمیت است و ما به صورت هماهنگ منافع پوتین را در پاریس، لندن و نیویورک احاطه خواهیم کرد.»؛ به تازگی جانسون این مبلغ را ۱۰۰ میلیون دلار اعلام کرده‌است.

– سنت‌شکنی آلمان و ارسال سلاح به اوکراین

کاسبان مرگ در نظام سرمایه‌داری به دنبال حفظ و ادامه گسترش ناتو، جنگ‌افروزی و فروش تسلیحات‌اند و آنها بیش از آنکه به این جنگ به عنوان یک بحران نگاه کنند، آن را یک فرصت معتنم برا کسب سود می‌دانند                                                                       آلمان در تغییر سیاست دیرینه خود بعد از جنگ جهانی دوم مبنی بر ممنوعیت صادرات تسلیحات به مناطق درگیری، متعهد شده ۱۰۰۰ سلاح ضد تانک و ۵۰۰ موشک زمین به هوا کلاس استینگر را به اوکراین منتقل کند. برلین همچنین روز شنبه تحویل ۴۰۰ موشک انداز ضد تانک از طریق هلند به اوکراین را تایید کرد.

سود سرشار حاصل از فروش تسلیحات

کاسبان مرگ در نظام سرمایه‌داری به دنبال حفظ و ادامه گسترش ناتو، جنگ‌افروزی و فروش تسلیحات‌ هستند و آنها بیش از آنکه به این جنگ به عنوان یک بحران نگاه کنند، آن را یک فرصت مغتنم برای کسب سود می‌دانند.

بنابراین نه تنها بحران اوکراین،بلکه هر جنگی یک وضعیت ایده‌آل برای سازندگان سلاح و کارخانه‌های تجهیزات نظامی است. درست قبل از حمله هوایی فرانسه و انگلیس در سال ۲۰۱۱ علیه لیبی، شرکت‌های فرانسوی و ایتالیایی نه تنها حجم زیادی از تسلیحات خود را به فروش رساندند بلکه مبلغ بالایی برای بروز رسانی تجهیزات نظامی لیبی دریافت کردند.

چنین شرایطی در جنگ‌ها همواره رخ می‌دهد. حتی قبل از بروز جنگ بازاریابی برای فروش سلاح به شدت افزایش می‌یابد و این مهمترین سیاست کشورها برای جنگ آفرینی و فروش سلاح است.

در موضوع اوکراین نیز رد پای غرب در شکل‌گیری و تشدید آن هویدا است و در واقع گسترش ناتو عاملی کلیدی در پیدایی این بحران بود. مثل همیشه، این درگیری‌ها و آتش‌افروزی‌های متقابل، هدیه‌ای به صنایع اسلحه‌سازی بود.

بنابر گزارش سال گذشته میلادی «انستیتو بین‌المللی پژوهش‌های صلح استکهلم» (SIPRI)، ایالات متحده آمریکا همچنان بزرگترین صادرکننده اسلحه در جهان است. سهم صادرات سلاح از آمریکا در جهان در بین سال‌های ۲۰۱۱-۲۰۱۵ میلادی ۳۲ درصد بود که در بین سال‌های ۲۰۱۶-۲۰۲۰ به ۳۷ درصد افزایش یافت.

حدود ۴۷ درصد از سلاح‌های آمریکایی به خاورمیانه صادر می‌شود، این درحالی است که عربستان در صدر فهرست واردکنندگان سلاح‌های آمریکایی قرار دارد. حدود ۲۴ درصد از کل صادرات تسلیحات آمریکا به عربستان سعودی انجام می‌گیرد.

بر اساس گزارش فوق، صادرات سلاح از فرانسه در دوره مذکور ۴۴ درصد افزایش داشته‌است. حدود ۵۹ درصد از صادرات اسلحه فرانسه به هند، مصر و قطر انجام گرفته‌ است.

صادرات سلاح از آلمان در مدت مذکور ۲۱ درصد افزایش داشته و بیشترین صادرات را به کشورهای کره جنوبی، الجزایر و مصر انجام داده‌ است.

اکنون هم بجران اوکراین بستری برای فروش جنگ‌افزارهای غربی و سرازیر شدن تسلیحات آنها به این کشور طی سه هفته اخیر فراهم شده که طبق گزارش کارشناسان منطقه‌ای این اقدام می‌تواند پیامدهای ناگواری را به همراه داشته باشد.

پیامدهای سرازیر شدن جنگ‌افزار به اوکراین

با خروج آمریکا از افغانستان و فروکش کردن جنگ سوریه و دیگر بحران‌های خاورمیانه، نیاز به بحرانی از سوی کشورهای غربی احساس می‌شد که اهداف دوگانه فروش تسلیحات و تضعیف روسیه به عنوان بزرگترین رقیب را برآورده‌سازد.

برخی ناظران منطقه می‌گویند با تداوم این روند، امکان سرایت بحران اوکراین به کشورهای همجوار وجود دارد و در این شرایط حتی فرضیه وقوع «جنگ جهانی سوم» می‌تواند احتمال قوت بگیرد              در پیوند با تبعات صادرات سلاح به اوکراین و فرسایشی شدن جنگ، برخی از کارشناسان بر این باورند که این اقدام به ظهور داعش اروپایی منجر خواهد شد. گرچه روس‌ها و اوکراینی‌ها از لحاظ نژادی اسلاو هستند، ولی به این دلیل که بخشی از جامعه اوکراین کاتولیک هستند، به دلیل حمایت غرب از اوکراین یکسری از نئونازی‌های جدید در کشورهای مختلف در قالب حمایت از اوکراین علیه روسیه بسیج شوند و این مسأله می‌تواند یک داعش نژادپرست  یا یک داعش مذهبی و کاتولیک علیه ارتدوکس‌ها به وجود بیاورد.

همچنین اعلام داوطلبی حدود ۱۶ هزار خارجی برای حضور در اوکراین نشان دهنده این است که امروز زمینه‌های لازم و امکان پیدایش گروه‌های تندرو و تروریستی در اوکراین وجود دارد.

این کارشناسان می‌گویند سرازیر کردن تسلیحات به کشوری که در آن دولت مرکزی تضعیف شده و گروه‌های مختلف در آن منافعی دارند، تنها به پیچیدگی‌های آن دامن می‌زند. یکی از عواقب این اقدام فرسایشی شدن جنگ در اوکراین و تحمیل هزینه‌های جانی و مالی برای مردم این کشور خواهد بود.

همچنین دسترسی گروه‌های شبه نظامی و جدایی‌طلب به این حجم از تسلیحات می‌تواند به وقوع کشمکش و جنگ داخلی نیز در این کشور منجر شود که در این صورت اوکراین تا سال‌های طولانی روی صلح و امنیت را به خود نخواهد دید.

تا به امروز چهار دور نشست بین دیپلمات‌های مسکو و کی‌یف برگزار شده اما با ارسال تجهیزات و ادوات نظامی به اوکراین و تشدید تنش‌ها، بسته شدن درهای دیپلماسی دور از ذهن نیست. برخی ناظران منطقه برآورد کردند با تداوم این روند، امکان سرایت این بحران به کشورهای همجوار وجود دارد و در این شرایط حتی فرضیه وقوع «جنگ جهانی سوم» می‌تواند احتمال قوت بگیرد.